“L’Arte de l’abbaco” – Inte l’ano 1478, a Trevizo, el ze stà dà fora “L’Arte de l’abbaco”, a dir el pì antigo manuałe de aritmètega publegà a stanpa in Ocidente e un tra i primi testi sientìfeghi stanpài in Europa. El ze anca conjosesto co’l nome de “l’Aritmètega de Trevizo”. El ze on manuałe pràtego …
Łezi de pìVeneta matemàtega (4/4): SETENBRE/4 – Un evento: "L'ARTE DE L'ABBACO"
JÀCOPO FRANSESCO RICATI – (Venesia, 1676 – Trevizo, 1754) el ze stà un inportante matemàtego veneto, pare de Zordan Ricati za łu matemàtego, fìzego e architeto. Jàcopo Ricati el se ga inpiegà par studiar in partegołare l’idrodinàmega traverso de łe fòrmułe de ła mecànega newtoniana. A ghe ze stà parfin oferta ła presidensa de l’Academia …
ŁUNA – Inte’l satèłite naturałe de ła Tera A ghe ze du crateri dedegài a parsonałità venete sèłebre par el contribudo che łe ga łasà inte ła siensa. El cratere “Fracastoro” el ze dedegà a Ziròłamo Fracastoro (Verona, 1476 – Afi, 1553) a dir un mèdego, fiłòzofo, astrònomo, jeògrafo e łetarà veneto, considarà cofà un …
ÀBACO – Come strumento el zera conosùo da tute łe siviltà antighe. Fato de na tołeta retangołar co astezełe inpiantàe, el se doparava inpiràndoghe bałete dischi forà: un ojeto indespensàbiłe, vista ła rudimentałità de i sistemi de càlcoło. El strumento el ga tacà a desparir za inte’l Medioevo cuando che in Europa A ze rivà …
El 20 otobre 2018 – A ze stà łansià inte’l spasio ła mision de esplorasion de’l pianeta Mercurio denominà “BepiColombo” da’l nome de’l sèłebre astrofìzego veneto Bepi Cołonbo. Ła mision ła ze mesa sù da l’Ajensìa Spasiałe Eoropèa (ESA) in cołaborasion co l’Ajensìa Spasiałe Japoneze (JAXA). Ła mision ła se fonda so do sonde che …
BEPI COŁONBO – (Padoa, 1920 – Padoa, 1984) el ze stà on matemàtego, fìzego, astrònomo e inzenjer veneto, soranomenà “el mecànego de’l sieło”. El se ga łaureà inte’l 1944 in matemàtega, darente l’Univarsità de Pava e, a partir da i ani ’60, el ga scumisià on parìodo łongo de cołaborasion co ła NASA in Merica. …
ALTOPIAN DE I SETE COMUNI (Venetia) – Inte el Altopian A se cata l’Oservadorio Astrofìzego de Aziago, che’l ze on oservadorio astronòmego de proprietà de l’Univarsità de Pava e che’l ze jestìo da’l Dipartimento de Fìzega e Astronomìa de ła stesa. El ze stà fato sù inte’l 1942 co l’instałasion de cuel che, inte i …
Łezi de pìVeneta astronomìa (2/4): ALTOPIAN DE I SETE COMUNI
PARAŁASE – Galileo Galilei, toscan, el ze stà el primo a doparar el tełescopio par finałità de studio astronòmego. El ze stà łu che’l el ga vołesto ciamarlo co un tèrmene pì popołar: “canociałe”. Defati, par Galilei ła siensa ła gavéa da poderse capir da tuti, parché l’espariensa enpìrega ła jera na roba che tuti …
ARSENAL DE’L STATO VENETO – Antigo conpleso de cantieri navałi e ofisine che’l costituise na parte tanto esteza de ła sità insułar de Venesia, verso matina. El ze stà el cor de l’industria navałe venesiana a tacar da’l XII sècoło e’l ze łigà a’l parìodo pì flòrido de ła vita de ła Repùblega Veneta. Grasie …
IL CORAN DE I PAGANINI – Inte’l 1538 A ze stà pubregà a Venesia ła prima edision a’l mondo de’l Coran reałizada grasie a ła stanpa a caràtari mòbiłi inte ła stanparìa Ad signum putei de proprietà de i fradełi Paganino e Alessandro Paganini da Bresa. Stanpar e véndar el Coran el gavarìa podesto farli …
Łezi de pìŁa stanpa ła nase Feltre (4/4): EL CORAN DE I PAGANINI