CARL VON LINNÉ – (Råshult, 23 majo 1707 – Uppsala, 10 zenaro 1778, Carlo Linneo inte i testi itałiani) el ze sta un mèdego, botànego e naturałista Svedeze. El ze el pare de ła clasifegasion sientìfega de i èsari viventi. Inte ła nomenclatura binomia de’l Péso, A caten a ła fin de’l nome sientìfego Picea …
Łezi de pìEl "Péso", clasifegasion e nome veneto (3/4): CARL VON LINNÉ
EL PÉSO – el ze na conìfara asà frecuente nte łe nostre montanje e in tuto l’arco alpin. Un destermìnio de ètari dedegà a ła selvicoltura el ze in Rusia. Łe condision otimałe el łe ga tra i 1200 e i 1800 metri de altitùdene. Ła gran prezensa nte łe nostre montanje ła ze dovùa …
Łezi de pìEl "Péso", clasifegasion e nome veneto (2/4): EL PÉSO
PICEA ABIES (L) H.Karst..– Fameja Pinaceae. El vien falsamente ciamà “Abete Roso” drio el corespondente in itałian, o pezo ancora Pino, in realtà el nome comun pì coreto el ze propio cueło veneto: Péso (o anca “péth”, inte’l bełumat, par ezenpio), fazendo łu parte de’l zènare Picea. A dirla justa in itałian el ghe ze …
Łezi de pìEl "Péso", clasifegasion e nome veneto (1/4): PICEA ABIES
ŁA MOSTRA INTARNASIONAŁE DE ARCHITETURA (VENESIA) – Inte’l 2018, da’l 26 majo a’l 25 noenbre, A ghe ze stà ła XVI Mostra Intarnasionałe de Architetura de Venesia (o anca “Bienal de Architetura“), on evento che’l se tien onji du ani (coełi pari) alternà co l’Espozision Intarnasionałe de Arte (inte i ani dìspari). Ła Bienal de …
Łezi de pìProspetive de Architetura Veneta (4/4): ŁA MOSTRA INTARNASIONAŁE DE ARCHITETURA (VENESIA)
CARLO SCARPA – El ze stà on architeto veneto nasesto a Venesia inte’l 1906 e morto a Sendài (Japon) inte’l 1978. El se ga formà a l’Academia de łe Bełe Arte de Venesia e, tra i ani ’30 e ’40, el ga laorà inte la sèłebre viererìa de Venini, maurando donca na gran espariensa inte …
Łezi de pìProspetive de Architetura Veneta (3/4): CARLO SCARPA
TONBA BRION A SAN VIO DE INTIOŁE – (Marca Trevizana 1970-1978, architeto: Carlo Scarpa) Ła ze ła tonba de fameja de i Brion: on monumento fùnebre che el ze tuto fora che monumentałe. El projeto el ze stà comisionà inte’l 1969 da Onorina Brion Tomazin, par onorar ła memoria de’l só defunto marìo Bepi Brion, …
Łezi de pìProspetive de Architetura Veneta (2/4): TONBA BRION A SAN VIO DE INTIOŁE
MARMORIN – El ze na sorte de intònago tradisionałe doparà a Venesia partir da’l XV sècoło che inte i ani el se ga defondesto rento e fora i confini de ła Venetia. El marmorin doparà cofà strato de finidura esterno el ze na malta in pasta a baze de grasèło de calse stajonada co ła …
TRIŁENGUIZMO E COOFISIAŁIZASION – A Ivorá A se parla cuatro łengue. I emigradi de fine Otosento e primi Novesento da ła Venetia i se ga portà drio łe do łengue stòreghe pì grande: el veneto e el furlan. Ła majoransa de ła popołasion ła conose el veneto, parlà in variante braziłiana, e cheła parte de …
Łezi de pìDe łà da l'Osèano (4/4): TRIŁENGUIZMO E COOFISIAŁIZASION
PATRIARCA VENETO (E PO’ PAPA) … IN BRAZIŁE – El Patriarca de ła Venesia, Albino Luciani, de orìzene cadorina, a inisio novenbre de’l 1975 el ze stà in vìzita pastorałe a Ivorá, che ła jera l’antiga “Nova Ùdine”, in Braziłe, rendesta flòrida, siben picenina, da emigradi veneti-furlani. El só pasajo el ze testimonià anca da …
Łezi de pìDe łà da l'Osèano (3/4): PATRIARCA VENETO (E PO' PAPA)… IN BRAZIŁE
IVORÁ (NOVA ÙDINE) – El 14 de otobre de’l 1901 el ze stà el dì de batezo de “Nova Ùdine”, inte’l teritorio de’l Rio Grande do Sul, in Braziłe. Ła comunità ła zera za nasesta inte’l 1883 rento ła zona de ła cusì ciamada “Quarta Colônia” come distreto nord de ła sitadina de Silveira Martins. …