ŁA CARTIERA DE VAS – Da’l ’400 ła Repùblega Veneta ła vede nàsar aziende agrìgołe e atività produtive in teraferma, cofà łe cartiere, che łe gavéa un bon marcà: ła Serenìsima e i vari enti rełijozi i ghe ne doparava tanti par ła burocrasìa aministradiva, in pì Venesia ła se inviava a deventar capitałe europea de ła stanpa.
N’altro marcà inportante el jera anca cueło co l’inpero Otoman che no’l gavéa cartiere so’l só teritorio.
Inte’l 1640 ła fameja Gradenigo ła verze na cartiera a Vas, indove che A ghe jera za un mołin e un fiume de resorziva che el garantiva acua guałiva e łanpra. De pì Vas, so ła Piave, ła garantiva el trasporto vełose co łe zàtare da’l Cadore a ła łaguna.
Ła forsa łaoro ła rivava anca da altre cartiere venete come Séneda o Ołiero, invese el primo mastro cartaro el rivava da Riva de’l Garda.
~
Da’l Łunaro Veneto 2020, Łujo in 4 artìgołi:
- ŁUJO/1 – ŁA
- ŁUJO/2 – ŁA CARTIERA DE VAS
- ŁUJO/3 – ALDO MANUZIO
- ŁUJO/4 – 1494: ACADEMIA ALDINA