Mamut in Tera Veneta (1/2)

ÌZOŁE TROPEGAŁE – Ła storia ła ne insenja che tuto el canbia, łe stajon, łe zenarasion, i inperi e łe èpoche. Ma fazemo na fadiga enorme a imazinarse cuanto che, in parìodi łonghi asà, anca l’anbiente el pose mudar. Imazinando de catarse so łe sime de łe Dołomite pì de 200 miłioni de ani indrìo, A gavarìsimo torno un mare tropegałe vasto, co na varietà rica de corałi e de sponje poco soto ła suparfise de l’acua. ’Sti organizmi, cresendo verso l’alto e fosiłizàndose, i ze ndài a costituir ła piera de łe nostre montanje, łevàe su da i movimenti de ła crosta terestre. A mondi łontani inte’l tenpo (cuà parlemo su par zo de mezo miłion de ani indrìo) i remanda anca i maravejozi fòsiłi catài a Bolca, na łogałità de ła vałe de l’Alpon, tra i monti Łesini. El pì rico de i depòziti de fòsiłi el ze ła “Pesciara”, ciamà cusì pa’ ła gran cuantità de pesi fòsiłi catài. Ła mazor parte de łe creature conservàe, defati, i ze pesi de łe specie pì difarente, ma A ze stà catà anca scuałi, cocodriłi, sarpenti, inseti, crostasei e resti de alghe e piante. In tuto A se conta ben 250 specie soło animałe, fazendo de Bolca un sito ùnego inte’l mondo, na testimoniansa presioza de’l pasà de ła Tera scrita so un łibro de piera.