Resitadivo venesian (Andrea Zanzotto) RÈITIAI S’AINÀTEI VEBÈLET(a Reitia Sanadora Tesidora) Vera figura, vera natura,zlansada in ragi come n’aurorache tuti cuanti te ne inamora:to fià ze ’l vento, siroco e borache zvegia zgrìzołi de vita eterna,sinjora d’oro che ne governa aàh Venesia aàh Regina aàh Venuzia Oci de bisa, de baziłisa,testa de fogo che’l giaso inpisa,nu
EL CASTEŁO DE AMOR – tra łe sità venete inte l’età Medievałe, el pì inportante sentro de resesion e studio de ła łetaradura corteze franseze ła zera Trevizo. In sità A rivava e venjeva copiài vari manoscriti in łengua d’oc e d’oil. Alberigo da Roman, fradeło de Ezełin III, che par tanto tenpo el ga
EL PLURIŁENGUIZMO DE ŁA VENETIA MEDIEVAŁE – ła Venetia de’l Baso Medioevo ła zera un nodo comersałe e culturałe come pochi altri inte l’Europa de l’època. A rivava marcanti da l’area todesca come da l’Europa orientałe, da l’Itałia sentrałe e da ła Fransa, in pì Venesia ła zera ła prinsipałe porta par l’Oriente bizantin e
I CONJOMI VENETI E I POEMI CAVAŁERESCHI – l’inportansa e ła fama che łe storie de i sicli èpeghi cavałereschi łe gaveva par el pùblego medievałe łe ze testimoniàe anca da ła prezensa de vari conjomi reciapài da i parsonaji narài. Ezenpi clàseghi i ze i conjomi “Artuzi”, “Artozin” e “Artuzato” che i vien da
CAOŁAORI IN ŁENGUA D’OC E D’OIL – inte l’Europa medievałe łe prime grande łetaradure volgare łe ze stàe cuełe in łengua d’oc e łengua d’oil. In łengua d’oc, parlà inte ła Fransa meridionałe, A venjeva scrite łe famoze poezìe łìreghe amoroze che łe conta de’l cavałier inamorà de ła beła dama. In łengua d’oil, invese,
Majo (Enio Sartori) Fora se zmoła ła tera in zlavajode stajon che inciòcioła l’erba secainpastà de nova vida de majo.Fiapa foja in rama ciapa corajoe ciama fora ła sioramàndołaa novi tramaci, fora da’l terajo.Rento ‘sta pocia el paso se fa peca:ze fadiga stare in boła; vien vojade rumar tra łe rame, rento i fosi,in serca
ACADEMIA DE I CONCORDI – Ła ze na istitusion culturałe de Rovigo, uncora ativa, fondada inte’l 1580 da’l conte Gaspare Campo, omo de gran sapiensa. L’obietivo el jera cuel de reunir łetaradi e studiozi de’l Połèzene par discorar de łetaradura, mùzega, arte e da sùito ła ga raprezentà el ponto sentrałe de ła cultura
EL SINCUESENTO – Inte’l Sincuesento, partegołarmente inte na Venesia che ła publegava mote de łibri de tuta l’Itałia e l’Europa, A se ga fato vanti par prima ła forsa de l’idèa de ciapar el toscan par łengua comun oltre łe łengue stòreghe. E proprio a Venesia A se ga descaenà arcuanti autori, par dozento ani,
ANDRÈA CALMO – Probabilmente fioło de botegari o de artezani de Venesia, no’l ne ga łasà gran notisie so de łu, ma tante produsion bełe, divartente e vìvide. No’l someja mìa de gaver conpìo studi umanìsteghi che i ghe confarise facoltà de manejar stiłemi poèteghi clàseghi, ma fursi anca par ‘sto fato el vałor de
ŁENGUA VENETA – L’autor Andrèa Calmo, l’è el primo che el ga doparà łe parołe <<łengua veneta>> par descrìvar ła łengua che ła se parla inte’l teritorio veneto. A ze inte łe só Łétare, publegàe inte’l 1572 e republegàe altre volte pòstume, che el dize de scrìvar <<ne la vulgar antiqua lengua Veneta>>. El contenjudo
