TAŁIAN (VENETO BRAZIŁIAN) – I desendenti de imigrài da l’Itałia, tra de łori i se dize “taliani”, gavendo emigrà da varie rejon de’l Renjo de l’Itałia.
Par estension, inte i primi ani ’90 de’l Novesento un grupo de intełetuałi el ga tacà ciamarghe “talian” anca a ła łengua che i parla. Par vero, tuti i autori i sa che ła łengua che i parla ła ze veneta de costitusion.
Defati, el prete połaco Albert Vitor Stawinski, autor de’l primo disionario de ’sta łengua, conpiłà inte’l 1986, el ło ciamava propio “vêneto sulriograndense”. Anca ła prima gramàtega de’l 1994, de Darcy Loss Luzzatto, che ła ło defenise “Talian, o vêneto brasileiro”.
Inte i ani de ła Segonda Guera Mondiałe, visto che el Braziłe el jera stà atacà da i Todeschi, el governo braziłian el ga proibìo tute łe łengue de i Stati Ałeadi (Zermania, Itałia e Japon), e el veneto braziłian (come anca el furlan braziłian) i ga soferto ła proibision totałe.
~
Da’l Łunaro Veneto 2019, Otobre in 4 artìgołi:
- OTOBRE/1 – Na paroła: TAŁIAN (VENETO BRAZIŁIAN)
- OTOBRE/2 – Un posto: IVORÁ (NOVA ÙDINE)
- OTOBRE/3 – Un parsonajo: PATRIARCA VENETO (E PO’ PAPA)… IN BRAZIŁE
- OTOBRE/4 – Un evento: TRIŁENGUIZMO E COOFISIAŁIZASION
