Pensando a l’arte de i Veneti Primi A vien suito in mente łe sìtułe famoze, vazi de bronzo finamente decorài. L’arte de łe sìtułe ła taca inte ła metà de’l VII sècoło v.C. fin a ła romanizasion.
In poco tenpo el novo stiłe artìstego el maura e el pì noto ezenpio, ła “Sìtuła Benvenuti”, ła se data parfin a’l 625 v.C.El reperto, un vero caołaoro, l’è stà definìo el “poema èpego de łe zente venete” par łe sene insideste so i tre rezistri de imàzine: da na raprezentasion de guera a fantàsteghi sentàuri che i ghe dà ła casa a dei ozełi, da atività agrìcołe a un tornèo de łota.
Tante łe ze łe informasion che ‘ste imàzine łe ne dà so ła vita cotidiana e so ła cultura de i Veneti de l’Età de’l Fero, cofà come che i se vestiva, che sosietà che i gaveva, come che i viajava, cuałe creature łe popołava ła só mitołozìa, evc.
Łe sìtułe łe venjeva doparàe in ocazion inportante cofà bancheti o rituałi, par contenjer vin o altri łìcuidi. Ma par el só prezo łe venjeva mese inte’l coredo de łe tonbe de i parsonaji pì nòbiłi e siori co ła funsion de conservar i resti de’l defunto. Defati tanti ezenplari i ze stài catài propio inte łe necròpołi, come anca ła “Sìtuła Benvenuti”. A sorprendarà el saver che ‘sta cuà no ła contenjeva mìa el corpo de un nòbiłe o de na figura inportante, ma de na puteła de solche tre ani.
L’arte figuradiva de łe sìtułe, ispirà a’l stiłe orientałizante tìpego de’l mondo grego de’l VII sècoło v.C., ła ze pasà a decorar anca altri tipi de ojeti, cofà fóderi de arme, dischi votivi e vari ełementi catài inte i coredi de łe sepolture (par ezenpio ła reprodusion miniaturizà de un mobiłeto da ła tonba de Nerka Trostiaia).
