Categoria: Tera Veneta

Flora

El "Péso", clasifegasion e nome veneto (4/4): ŁA PIANTA

ŁA PIANTA – ła fiorise in apriłe-majo. El produze dełe infioresense mascołine (microsporòfiłi) de cołor załeto ciaro, e dełe infioresense femenine (macrosporòfiłi) de cołor roso che daspò łe deventarà penje e, difarente a l’abeso, łe cascarà zó intiere. Un péso el va in frutifegasion daspò 20-50 ani. A ze costumansa picar rame de Péso in

Vai all'articolo »
Flora

El "Péso", clasifegasion e nome veneto (3/4): CARL VON LINNÉ

CARL VON LINNÉ – (Råshult, 23 majo 1707 – Uppsala, 10 zenaro 1778, Carlo Linneo inte i testi itałiani) el ze sta un mèdego, botànego e naturałista Svedeze. El ze el pare de ła clasifegasion sientìfega de i èsari viventi. Inte ła nomenclatura binomia de’l Péso, A caten a ła fin de’l nome sientìfego Picea

Vai all'articolo »
Flora

El "Péso", clasifegasion e nome veneto (2/4): EL PÉSO

EL PÉSO – el ze na conìfara asà frecuente nte łe nostre montanje e in tuto l’arco alpin. Un destermìnio de ètari dedegà a ła selvicoltura el ze in Rusia. Łe condision otimałe el łe ga tra i 1200 e i 1800 metri de altitùdene. Ła gran prezensa nte łe nostre montanje ła ze dovùa

Vai all'articolo »
Flora

El "Péso", clasifegasion e nome veneto (1/4): PICEA ABIES

PICEA ABIES (L) H.Karst..– Fameja Pinaceae. El vien falsamente ciamà “Abete Roso” drio el corespondente in itałian, o pezo ancora Pino, in realtà el nome comun pì coreto el ze propio cueło veneto: Péso (o anca “péth”, inte’l bełumat, par ezenpio), fazendo łu parte de’l zènare Picea. A dirla justa in itałian el ghe ze

Vai all'articolo »
Flora

El róvare (4/4): EL RÓVARE

EL RÓVARE – el zera na pianta tanto cara a ła Repùblega Veneta tanto da sotopónar a reserva tuti i róvare, ma anca cheł’altre cuerce, par ła cantierìstega pùblega, par ezenpio el bosco de’l Montel ‘ntel Trevizan, el ze sta bandìo e dełineà i tèrmeni par èsar de escluzivo utiłizo de l’Arsenal ndove che i

Vai all'articolo »
Flora

El róvare (2/4): ŁA QUERCUS PETRAEA

ŁA QUERCUS PETRAEA – ła ze na pianta sparpanjà un fià dapartuto ‘nte łe nostre cołine e ła vive so na fasa climàtega simiłe a n’altro só parente, el Castanjaro (Castanea sativa), ła apresa un teren co substrato àsido e ła tòłera anca perìodi łonghi de seco avendo łe raize che łe łaora zó profondo.

Vai all'articolo »
Flora

El róvare (1/4): QUERCUS PETRAEA

QUERCUS PETRAEA (Mattuschka) Liebl. – El Róvare (Quercus petraea), fameja de łe Fagaceae, pianta inportante par i utiłizi artezanałi sia da un ponto de vista sacrałe sora de tuto par i Sinbri. A se dizea che inte onji contrada i gavese un Róvare ndove che se se radunava anca par ocazion pùbleghe. El ze una

Vai all'articolo »
Natura Veneta

Ła dea e i culti veneti antighi (4/4): OTOSENTO ANI DE ŁÀGOŁE

OTOSENTO ANI DE ŁÀGOŁE, PRIMA E DOPO ŁA ROMANITÀ – El Santuario de Łàgołe el ze stà frecuentà co fervor seguramente da’l cuarto sècoło a.C. fin a’l cuarto sècoło d.C., ma anca in èpoghe sucesive ndove che łe done łe ndava so łe acue par riti propisiadori de gravidansa. Tuti i ojeti catài łà i

Vai all'articolo »
Fàuna

Ła dea e i culti veneti antighi (3/4): ŁA DEA VENETA

DEA VENETA – A ła jera ła Dea de ła natura, de i flusi, de ła fecondità e de ła sałude de òmeni e animałi, venarà da i antighi Veneti. A ła venjéa senpre raprezentà cofà fegura feminina, vestìa co’l tìpego costume veneto ricamente decorà: còtoła beła anpia, sinturon vistozo in vita, stivałi e caveji

Vai all'articolo »
Flora

Ła dea e i culti veneti antighi (2/4): SANTUARI VENETI

SANTUARI VENETI – I santuari veneti i jera łoghi de culto sénplisi, indove ch’A se venarava i łe Divinità, e scuazi senpre i jera in canpo verto, rento boschi sacri, fora da i spasi abitài visin a rivi, łagheti, o sorzente de fiumi. Ła cołocasion de łe aree sacre visin a rivi o a sorzente

Vai all'articolo »